De 6 neoplasticische wetten


Rood, geel en blauw van Piet Mondriaan (1921)























Dit zijn de 6 pijlers van het neoplasticisme en hier gaan wij het doek van Mondriaan aan testen.

1e        Het beeldingsmiddel moet het rechthoekig vlak of het prisma zijn, in primaire kleur (rood, blauw en geel) en in niet-kleur (wit, zwart en grijs). In de architectuur geldt de lege ruimte als niet-kleur. De gedenaturaliseerde materie kan als kleur rekenen.

2e        De gelijkwaardigheid in afmeting en kleur van de beeldingsmiddelen is noodzakelijk. Verschillend van afmeting en kleur zijnde, moeten zij van een gelijke waarde zijn. Het evenwicht wijst in het algemeen een grote oppervlakte van niet-kleur of lege ruimte aan en een kleine oppervlakte van kleur of materie.

3e        De tegenstellende tweeheid in het beeldingsmiddel is evenzeer in de compositie geëist. 4e         Het onveranderlijke evenwicht wordt bereikt door de verhouding van stand en wordt uitgebeeld door de rechte lijn (begrenzing van het zuivere beeldingsmiddel) in haar principale, d.i. rechthoekige, tegenstelling.

5e        Het evenwicht, dat de beeldingsmiddelen opheft en vernietigt, ontstaat door de verhoudingen van afmeting, waarin deze geplaatst zijn en die het levend ritme tot stand brengen.

6e        Natuurlijke herhaling (de symmetrie) moet uitgesloten worden.


1. Er wordt alleen gebruik gemaakt van rechte lijnen die samen rechte vlakken vormen. Het kleurgebruik zijn alleen de primaire kleuren (rood, blauw en geel) en de niet kleuren (wit, zwart en grijs). Dus het schilderij voldoet aan de eerste pijler van het neoplasticisme.

2. Het geheel dient in balans te zijn. De kleuren en de niet kleuren dienen met elkaar in evenwicht te zijn. De “waarde” van de niet kleuren is lager dan de “waarde” van de primaire kleuren. Dus het vlak van de niet kleuren dient groter te zijn dan het vlak van de primaire kleuren om het geheel in evenwicht te houden. En Mondriaan heeft zich hier duidelijk aangehouden.

3. Tegenstellingen vormen bij elkaar een eenheid. Mondriaan heeft dit bereikt door het gebruik van primaire kleuren en niet kleuren.

4. Het evenwicht wordt bereikt door het gebruik van rechte lijnen. En door de afstand tussen de zwarte lijnen.

5. Het evenwicht, dat de beeldingsmiddelen opheft en vernietigt. Mondriaan heeft dit gedaan door alles in verhouding te plaatsen.

6. De natuurlijke herhaling dient niet aanwezig te zijn. Dus er dient geen symmetrie aanwezig te zijn en die is er ook niet dus ook aan deze pijler wordt voldaan.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten